NGƯỜI BẠN ẤN BÁN DỪA
Ba năm trước trong một lần đến Ấn Độ, tôi cùng một người bạn Ấn đi viếng một ngôi chùa Hindu cách Chennai chừng hai giờ lái xe. Trên đường về ngang qua một thị trấn nhỏ, hai đứa khát nước nên dừng xe lại bên một quày bán dừa tươi.
Người bán dừa là một thanh niên còn trẻ, nói được ít tiếng Anh, khó khăn nhưng cũng đủ để khách hàng hiểu ý. Hình như anh bán dừa không gặp người Á Đông nhiều nên thích bắt chuyện với tôi. Nói chuyện một chốc chúng tôi trở thành bạn. Người Ấn miền nam da đen hơn người Ấn miền bắc. Tôi hỏi tên anh nhưng tức khắc quên ngay sau khi anh trả lời.
Trước khi chia tay, tôi và anh chụp chung vài tấm hình kỷ niệm. Tôi chỉ anh xem hình anh trong máy. Hình rất đẹp và anh rất thích. Tôi hứa có dịp sẽ tặng cho anh ta những tấm hình màu in trên giấy láng.
Một du khách và anh bán dừa trên đường của một thị trấn Ấn Độ đông đúc, nghèo nàn, gặp lại nhau là chuyện rất hiếm. Những lời hứa dù rất thành thật rồi cũng chỉ là gió thoảng, mây trôi sau đó. Ước muốn, thời gian và điều kiện không phải bao giờ cũng là những kẻ đồng hành hòa thuận.
Sang năm sau, người bạn Ấn Độ đưa gia đình đi chùa Hindu, trên đường về lại tình cờ thấy anh bán dừa lần nữa. Người bạn không có ý mua dừa nhưng ghé thử người bán dừa còn nhớ mặt hay không.
Anh nhớ rất rõ và rất mừng. Anh hỏi thăm đủ thứ về tôi như một người thân đang ở một phương trời xa cách. Anh dặn người bạn Ấn cho anh gởi lời thăm và nhắc đi nhắc lại nhiều lần nhớ báo tin cho tôi biết anh ta vừa cưới vợ. Dường như anh có một niềm tin sâu xa trong lòng rằng tôi sẽ rất vui khi biết tin anh lập gia đình.
Người bạn Ấn sau đó gọi sang Mỹ “Không biết mày còn nhớ không nhưng người bạn bán dừa của mày gởi lời thăm và muốn báo tin mừng anh ta vừa cưới vợ.”
Tháng Tư năm ngoái tôi lại đi Ấn. Trước khi đi dặn vợ mua sắm một ít quà. Một vài chiếc áo cho anh và mấy hộp chocolate cho vợ anh. Bà xã còn ra Walmart sang mấy tấm ảnh thành nhiều cở khác nhau.
Khi tới Ấn tôi phải năn nỉ người bạn Ấn đưa đi thăm anh bán dừa. Hai đứa đều quá bận nhưng tôi nhất định không chịu “để đó có dịp trao lại giùm như người bạn Ấn đề nghị.
Quà không đáng giá bao nhiêu và chỉ có tính tượng trưng nhưng giá trị tinh thần rất lớn.
Cùng chứng kiến một cảnh đời nhưng chúng tôi nghĩ và nhìn từ hai góc khác nhau. Người bạn Ấn sống trong một quốc gia có 1.2 tỉ đồng bào trong khi tôi chỉ có một người bạn bán dừa. Cuối cùng tôi năn nỉ được anh và chúng tôi dành một buổi chiều để đi đến thị trấn giữa đàng năm trước. Tự nhiên tôi cũng cảm thấy vui trong lòng khi sắp gặp lại anh bán dừa.
Khi đến thị trấn trời đã xế chiều, nhưng tiếc thay quầy bán dừa không còn ở đó. Nơi người bạn bán dừa của tôi đứng trước đây nay chỉ còn khoảng đất trống. Người bạn Ấn hỏi thăm những tiệm chung quanh, mọi người đều nói anh đã không còn bán dừa ở đây từ nhiều tháng trước nhưng không ai biết anh dọn đi đâu. Hai đứa thất vọng.
Trước khi ra về, tôi chợt nghĩ những tiệm bán dừa lẻ chắc phải biết nhau vì có thể họ đều nhận dừa từ một nguồn bán sỉ. Chúng tôi đi tìm một tiệm bán dừa khác trên đường đó. Tôi đưa tấm hình của bạn tôi ra cho chủ quày và những người đứng gần nhận diện. Một người nhận ra anh. Thì ra anh vẫn bán dừa nhưng dời sang một con đường khác cách đó không xa.
Cuối cùng tôi gặp lại anh bán dừa. Anh mừng như một gặp lại người thân vừa ở Mỹ về. Tôi đưa quà của vợ mua cho anh. Anh ngắm nghía những tấm hình. Một nhóm khá đông người Ấn đang ngồi trò chuyện trước một tiệm ăn. Anh đến khoe hình và giải thích cho mọi người nghe một cách hãnh diện.
Một người đứng lên nói tiếng Anh rất chính xác và lưu loát, thay mặt cho nhóm dân Ấn, cám ơn tôi đã đi từ một nơi rất xa chỉ để mang những tấm hình tặng bạn. Tôi nói vài lời “không có chi” và bắt tay từng người. Bạn tôi chặt dừa mời. Tôi móc túi lấy tiền trả nhưng anh gạt tay tôi. Để anh vui tôi không trả tiền như lần trước.
Trời đã về chiều và tôi phải ra đi. Cầm tay anh bán dừa khá lâu. Tôi báo anh biết vì nhóm của tôi không còn làm việc ở phía nam này nhiều nữa nên có thể tôi không còn dịp để trở lại, dù sao, mong anh luôn nhớ một điều, tôi biết ơn trong đời đã có thêm một người bạn, sẽ luôn nghĩ về anh và mong anh cũng vậy. Anh mỉm cười, gật đầu và nhìn theo tôi cho đến khi chúng tôi cùng chìm khuất trong rừng người.
Ấn Độ Dương mênh mông nhưng còn giới hạn, tình người ở khắp nơi.
Trần Trung Đạo
(Trích trong Đêm Nghe Sông Hằng Hát)