THẤY LẠI CHÍNH MÌNH
Tháng 6 năm 2018, ngồi trên ghe đi ngang cổng sau một ngôi chùa Thái ở Bangkok. Một chú tiểu khoảng hơn mười tuổi ngồi nhìn ra sông. Chú nhìn tôi và tôi nhìn chú.
Sông Chao Phraya buổi chiều nhộn nhịp ghe du khách nhưng chú chỉ dõi mắt nhìn theo chiếc ghe nhỏ chỉ có năm người của chúng tôi cho đến khi ghe khuất hẳn sau một khúc quanh. Chưa hề gặp chú và có thể sẽ không còn gặp lại nhưng tự nhiên thấy gần gũi nên chụp khá nhiều hình.
Ngày xưa ở tuổi chú bây giờ tôi cũng hay ngồi nhìn ra sông như thế. Khác chăng, chú đắp y vàng Theravada còn tôi thì không, và sông của chú là sông Chao Phraya còn dòng sông trong tôi là nhánh sông đời quanh co bên kia cổng tam quan chùa Viên Giác.
Nhưng biết đâu chúng tôi lại có suy nghĩ giống nhau khi nhìn đoàn người đang đi qua trước mặt, tự hỏi họ đi đâu và họ sẽ về đâu.
Duy Xuyên bây giờ cách Hội An không bao xa, nghe các bạn nói có thể xuống đó uống café rồi về, nhưng ngày còn bé mỗi khi theo cha xuống Hội An như đến thăm một “xứ lạ quê người”. Những căn nhà ngói đỏ, những kiến trúc công phu, những đình chùa cổ kính, những quán Cao Lầu sang trọng. Nói chung điểm nào cũng lạ so với những mái nhà tranh, những lò ươm tơ, những xóm chài ở dọc Cầu Chìm quê tôi.
Tuổi thơ tôi soi dưới bóng hàng tre, con đường nhỏ dọc bờ sông Thu Bồn, sân đá banh sau trường tiểu học Xuyên Châu và nhiều nhất là ngôi mộ mẹ.
Cho đến một ngày tôi trở lại Hội An và ở đó suốt gần năm năm.
Khi vào Trung Học Trần Quý Cáp tôi mới có bạn. Trước đó, khi mới vô tá túc ở chùa, tôi không quen ai. Trong chùa ai cũng lớn. “Chú Điển”, tức HT Thích Như Điển chùa Viên Giác bên Đức bây giờ cũng đã lớn hơn tôi nhiều. Các chú điệu nhỏ hơn thì dường như không có tuổi thơ. Cuộc sống của các chú như đang tiếp nối cuộc sống vừa qua trong kiếp trước, đơn giản với tiếng mõ, lời kinh. Ngày xưa ở Viên Giác, trăng mùa thu hòa trong tiếng lá rơi trong sân chùa và lời kinh khuya tạo thành một điệp khúc đưa hồn người vào cõi nào xa xôi, huyền bí. Tôi thường thức dậy nhìn trăng và lắng nghe tiếng lá.
Hôm nay là ngày rằm. Lẽ ra trăng thu sẽ tròn và đẹp nhưng trời Boston mưa bão nên trăng khuất tận nơi nào sau những đám mây đen.
Bỗng dưng nhớ chú tiểu ở chùa Thái, biết đâu giờ này chú đang thức dậy ngắm trăng như mình ở tuổi mười ba.
Trần Trung Đạo