NHỮNG NGÀY Ở LẠI SÀI GÒN

Ðâu chỉ mặt trời làm nên ánh sáng
Ðâu chỉ dòng sông mang lại nước cho người (1)

Nước bắt nguồn từ sữa mẹ thuở nằm nôi
Ánh sáng bắt nguồn từ đôi mắt
Ðôi mắt của tôi để nhìn sự thật
Sữa mẹ nuôi tôi làm mgười bất khuất
Ðể yêu thương và cũng để căm thù.

Bao nhiêu năm đất nước hòa bình
Chiến tranh đã bắt đầu
Ngay từ năm thứ nhất
Bạn bè tôi bao nhiêu người đã khuất
Bao nhiêu người còn lại sống lang thang
Ôi những đứa con yêu
Của tổ quốc bạt ngàn
Sao chẳng về đây để làm nên bão tố
Ðộc Lập, Tự Do, Nhân Quyền, Cơm Áo
Chưa bao giờ tha thiết như hôm nay.

Những ngày tôi sống ở đây
Tôi đã đi qua những con đường cháy nắng
Những con đường không một bóng cây xanh
Kinh tế mới Ðồng Xoài, Bù Ðóp, Bù Ðăng
Những đứa trẻ mồ côi
Không quần ngồi giữa chợ
Cúi nhặt từng vi cá đuôi tôm
Hỏi cha mẹ em đâu
Em nhìn lên hướng núi
Hỏi về đâu đêm nay
Em nhìn mây không nói
Tôi muốn ôm chặt lấy em
Ðể nói lên muôn lời tạ tội
Khổ của em là lỗi của chúng anh
Những con chim đầu đàn gãy cánh.

Những ngày tôi sống ở đây
Buổi sáng ra đi buổi chiều trở lại
Ðêm nằm co trong một góc nhà
Có ai khóc ở quanh tôi
Không, chỉ tiếng thằng em than đói
Có ai rên rỉ quanh tôi
Không, chỉ tiếng mẹ thở dài
Bao nhiêu năm kể từ ngày ba mất
Chưa một lần con nghe mẹ khóc
Âm thầm nhỏ xuống như đêm nay
Mẹ tưởng rằng con không hay
Không mẹ ơi
Lâu rồi con vẫn thức
Thức để làm thơ
Thơ của con sẽ buồn như mắt mẹ
Ðứa con lớn bao năm rồi vẫn thế
Hai bàn tay không đủ để nuôi thân
Những giấc mộng vàng
Của thuở thanh xuân
Ðã lâu lắm con không còn nghĩ đến.

Những ngày tôi sống ở đây
Các em tôi ngày hai buổi ôn bài chính trị
Ðảng dạy các em phải yêu chân lý
Chân lý là đường đảng đã vạch ra
Ðảng dạy các em phải yêu sự thật
Sự thật là gì đảng đã dạy ta
Hai buổi sáng chiều tiếng trẻ ê a
Các em tôi đang học để thành người Cộng Sản
Ôi tâm hồn các em
Những tâm hồn buổi sáng
Ðẹp vô cùng như những giọt sương mai
Những con bướm vàng đang nhởn nhơ bay
Chúng cố biến các em thành sâu bọ
Trên cổ các em những chiếc khăn quàng đỏ
Em hiểu nghĩa gì không: là máu của đồng bào
Có một ngày em sẽ biết tại sao
Em sẽ biết thế nào là gian dối
Em sẽ hiểu thế nào là phản bội.

Những ngày tôi sống ở đây
Mà họ bảo "là những ngày đẹp nhất
Dù mai sau đời vạn lần hơn" (2)
Sao các ông không vào Hồng Bàng, Chợ Rẫy mà xem
Những bà mẹ xanh xao sắp hàng chờ bán máu
Kiếm chút tiền mua bột sữa cho con
Ðêm mưa phùn gió bão miền đông
Vẫn tàn nhẫn quét lên những căn nhà không vách
Lên những con người không đủ vải che thân
Ngày xưa nằm đọc thơ Chế Lan Viên
Tôi mơ màng nghe gió thổi sang mùa
Ôi những con bướm vàng thơ mộng năm xưa
Giờ đã biến thành sâu bọ.

Những ngày tôi sống ở đây
Tôi đã đi qua những dòng sông nước đục
Sông Bạch Ðằng
Cầu Ông Lãnh
Bến Chương Dương
Những thiếu nữ Việt Nam
Tuổi mới độ mười lăm
Ðứng bên đường đợi khách
Hát vu vơ những lời than trách
Vẫn thấy vô tư như tuổi học trò
Mai các anh về xây lại tự do
Ta sẽ biến những trại tập trung
Trở thành trường học
Ðứng nhìn các em sắp hàng vào lớp
Sẽ không bao giờ trễ lắm đâu em
Ðời các em vẫn một màu xanh
Sẽ mãi đẹp như những tờ lụa trắng.

                    (1) Thơ Trần Phước Khuôn
                    (2) Thơ Chế Lan Viên

Trần Trung Ðạo